Historie

In 1923 werd de basis gelegd voor schuttersgilde Excelsior. Naar verluid gingen vijf mannen, die flink wat borrels achter de kiezen hadden, in 1924 in optocht naar de feestzaal van E.M.M. Lobith. Ze trokken met een geïmproviseerd vaandel vanaf steenfabriek Daams naar de zaal waarbij het vaandel bestond uit een zgn. “opstoter met een jute zak er aan (de opstoter werd gebruikt om de baan glad te maken waar de stenen op worden neergelegd). Daar aangekomen keken de senaat en aanwezige schutters wel wat vreemd toen de stoet binnenkwam, maar de basis was gelegd. Al gauw werd er gesproken van de “klompenschutterij” en werd er besloten om een tweede gilde op te richten in Lobith. Dit was het moment dat Schuttersgilde Excelsior het levenslicht zag, bestuur en officierenkorps werden samengesteld onder leiding van de eerste voorzitter, dhr. G. Wolsing (gezegend met de weinig subtiele bijnaam “Boem”). Omdat de vereniging de eerste jaren nog weinig tot geen eigen financiële middelen had werden tot aan het eerste lustrum de uniformen geleend van het gilde Sint Jan uit Babberich. Door een loterij te organiseren in de feestzaal bij van den Dungen probeerde men geld voor de uniformen bijeen te krijgen. Men slaagde in die opzet en het ging daarna voorspoedig met Excelsior. De schuttersfeesten werden steeds beter bezocht en de vereniging begon een eigen traditie op te bouwen. Dit zag men terug in eigen gildegebruiken. In de crisisjaren werd het zoals overal moeilijker. Het bestuur gaf de leden het advies om toch maar te sparen voor het jaarlijkse pleziertje van de kermis, dit hield men vol tot het begin van de tweede wereldoorlog. In de jaren 1940/1945 lagen alle activiteiten stil en werd er ook geen kermis/schuttersfeest gevierd.

Na de tweede wereldoorlog

De eerste kermis na de oorlog begon het bestuur onder leiding van voorzitter B. Roos met veel schulden en werd het schuttersfeest in een zo goedkoop mogelijke zaal gevierd. Gelukkig zat de zaal afgeladen vol en moeten er uit de verhalen van toen veel mensen op de maandagavond door de vloer zijn gezakt. Toen de kas werd opgemaakt aan het eind van het schuttersfeest bleek dat de schulden meteen waren verdwenen. Er bleef zelfs een batig saldo over van maar liefst duizend gulden. De meeste leden die het gilde op dat moment telde waren er al vanaf het begin bij, zo ook commandant van de Velde. Hij vervulde het commandantschap van 1924 tot ongeveer 1950. Hij had de gewoonte om onenigheden in de zaal met symbolisch gebruik van het sabel in de kiem te smoren. Dat de schuttersfeesten steeds goed bezocht werken blijkt uit diverse verhalen. Toen de feestzaal achter cafe Union van Barthen in de wei stond werd het korps om hulp gevraagd door de muzikanten. De zaal was inmiddels zo vol dat officieren de mensen naar het midden van de zaal moesten duwen omdat er geen ruimte meer was om te dansen, maar ook niet meer voor de muziek. Het bestuur besloot de schuttersfeesten verder uit te breiden met diverse activiteiten waarbij er bijvoorbeeld geschoten kon worden voor serviezen en huishoudelijke artikelen. Pas later ging men over op medaille, de bij velen nog bekende duif met het takje.

Koningschieten en concoursen

Voor 1958 kende Excelsior geen koningschieten, maar met deze traditie werd in 1958 een begin gemaakt. Dhr. E. Booltink mocht zich in 1958 de eerste koning van Excelsior noemen en hiermee begon een hoofdstuk voor het Gilde. Het gilde besloot ook lid te worden van het onlangs opgericht Sint Hubertus, waarbij alle gildes van Gelderland zich konden aansluiten om zo op concoursen tegen elkaar te strijden voor de hoogste eer. De optochten tijdens de concoursen werden altijd voorafgegaan door de tamboers van P.C.L. en commandant, kapitein met twee ordonnansen op paarden, beschikbaar gesteld door steenfabriek T & A. Dit is echter een van de tradities die door de jaren heen verloren is gegaan.

Teruggang

Midden jaren 70 begon men langzaam te merken dat het animo voor de schuttersfeesten terug begon te lopen. Dit resulteerde in dermate slechte bezoekersaantallen dat voor het eerst in haar bestaan er besloten moest worden dat de lappen feesttent te groot was. Ook werd er bezuinigd op zaken als concoursen en werd het lidmaatschap bij Sint Hubertus opgezegd. In 1980 werd er dan ook afscheid genomen van de lappentent en werden de schuttersfeesten voorgezet in de zaal van café Heijmen. In 1984 werd er tijdens een beladen ledenvergadering het idee opgevat door enkele jonge schutters om een verjonging in het bestuur door te zetten, dit bleek Excelsior gelukkig geen windeieren te leggen.

Uitbreiding officierenkorps

Het officierenkorps werd in 1986 uitgebreid met bielemannen, geweerdragers, jeugdvendeliers en jeugdcommandant. Deze uitbreiding was voor Excelsior zelf, maar ook voor de verenigingen van het eiland een unicum omdat de meeste tot dan toe alleen maar sabeldragers en vendeliers kende in het korps. Om zaken als nieuwe sabels, pakken en geweren etc. te kunnen betalen riep het bestuur een activiteiten commissie in het leven. Deze activiteitencommissie maakte haar naam zeker waar, zo werden er kindermiddagen, verlotingen en markten georganiseerd. Daarnaast bleek er ook de behoefte te zijn voor een eigen honk. Voor een symbolisch bedrag van 1 gulden mocht het gilde in 1990 een oude kleuterschool gebruiken als eigen verenigingsgebouw. Dit bood de vereniging nog meer kansen om activiteiten te ontplooien en begon men met kaart- en bingoavonden. Verder werd besloten om weer lid te worden van de Gelderse Schuttersfederatie St.Hubertus. De volgende jaren waren zeer succesvol, het officierenkorps promoveerde diverse malen met marcheren en defileren. In 1990 werden de seniorenvendeliers bij het Federatief Concours in Ulft, Gelders kampioen vendelen. De jeugdvendeliers hebben dit in 1999 herhaald in Pannerden bij het Federatief Concours aldaar. Ook besloot men om zelf een concours te organiseren, het eerste federatief concours vond plaats in 1988, de tweede in 1997 waarbij toenmalig commissaris van de koningin Dhr. Kamminga officieel werd geïnstalleerd als beschermheer van de Gelderse federatie. In 1991 en 1994 hebben we een Federatief Kringconcours georganiseerd, voor de kring “De Liemers”, waar Excelsior zelf ook lid van is.

Bouw verenigingsgebouw

De door het bestuur ingeslagen weg bleek zijn vruchten af te werpen. Er werden steeds meer schutters lid van het gilde, zoveel dat de zaal waarin het schuttersfeest werd gevierd weer te klein werd. In 1995 zijn besloot men dan ook om weer teruggegaan naar de zgn. “lappentent”. (feesttent) en kwam naast het verenigingsgebouw te staan aan de Tuinstraat. Door nieuwbouwplannen werd van de gemeente eind jaren 90 werd een streep getrokken door het verenigingsgebouw aldaar. De feestzaal verhuisde naar de Kwekerstraat en in oktober 1999 werd er begonnen met de bouw van een eigen verenigingsgebouw. Vele vrijwilligers en met hulp van diverse sponsoren is dit gebouw in 2000 gerealiseerd en was het eerste eigen gebouw een feit. Op 14 mei 2000 hebben we het gebouw in gebruik genomen met het eerste schutterstreffen Rijnwaarden, waaraan alle 6 schutterijen uit Rijnwaarden deel aan namen. Dit tweejaarlijks schutterstreffen wordt sindsdien gehouden in de gemeente Rijnwaarden en bezocht door alle schutterijen van het eiland. Hoogtepunt is het Rijnwaarden koning schieten, waarbij er geschoten kan worden voor deze titel.

Crisis binnen de vereniging

Na jaren van weelde kwam in 2004 een groep bezorgde leden bij elkaar die steeds meer het vermoeden kregen dat het boekhoudkundig bij Excelsior niet goed zat. Er ontstonden spookverhalen over betalingsachterstanden en in het vroege voorjaar van 2005 bleken de ergste verhalen waar te zijn. De vereniging had een aanzienlijke acute betalingsachterstand bij diverse instanties en de eens zo rooskleurige bankrekening bleek een schuld te bevatten van enkele tonnen. Een in allerijl opgerichte onderzoekscommissie kreeg toegang tot de financiële middelen en archieven en concludeerde samen met de hulp van derde dat het toenmalige bestuur niet in staat was de vereniging te leiden. Er werden draconische maatregelen getroffen waarbij de vereniging en het bestuur “onder curatele” werd gesteld van de onderzoekscommissie. In de jaren 2005 en 2006 werden er diverse maatregelen genomen om wanstanden in de toekomst te voorkomen en begon de onderzoekscommissie met het zoeken naar oplossingen voor de financiële tekorten en werden zelfs oud bestuurders aangeklaagd waarvoor later een enkele is berecht.

Wederopbouw

Op 5 mei 2006 werd een groot deel van de onderzoekscommissie benoemd tot bestuurslid in de algemene ledenvergadering en kon er een begon worden gemaakt met de moeilijke taak de vereniging financieel gezond te krijgen. Bezuinigingsmaatregel na bezuinigingsmaatregel trof de vereniging met maar één doel, zo snel mogelijk uit de schulden te komen. Het lukte het bestuur om beetje bij beetje de schulden af te lossen en weer langzaam naar de toekomst te kijken. Door veel acties werd het kasboekje langzaam aan steeds positiever en werd met behulp van inzamelingsacties van leden nieuwe vendelvlaggen en vendelstokken gekocht voor de jeugd. In 2010 werd een nieuwe sectie aan het officierenkorps toegevoegd en was Excelsior het eerste gilde met marketentsters binnen de gemeente Rijnwaarden. Kreeg de feestzaal zijn definitieve plek aan de Jan van Kleefstraat en organiseerde de vereniging in 2012 twee uiterst succesvolle concoursen namelijk het federatief kringconcours van de Liemers en het Rijnwaardentreffen. Het korps promoveerde in de tussentijd enkele malen met het marcheren en defileren en werden de seniorvendeliers in 2012 en 2013 Gelders kampioen vendelen. Dit laatste werd in 2012 ook behaald door de jeugdvendeliers.